Yetişkinlerin yüzde biri ve çocukların yüzde beşi çoğumuzun kıymetini bilmediği akıcı konuşma yetisine ulaşamıyor. Bunun yerine kelimelerle mücadele ediyorlar, genellikle kelimenin başını tekrarlıyorlar, mesela, “G-g-g-g-günaydın” gibi, ya da her ne kadar söylemek istediklerini aslında tam olarak bilseler de tek bir hecede takılıp kalıyorlar mesela Ocak kelimesindeki “O” gibi.
Beyindeki hangi süreçler insanların kekelemesine neden olur? Önceki çalışmalar, akıcı konuşmacılarla karşılaştırıldığında kekeleyen insanlarda iki beyin yarıküresinin dengesiz etkinliğini gösterdi: Sol frontal beyindeki bir bölge yetersizken, buna karşılık sağ yarıküredeki ilgili bölge hiperaktif. Bununla birlikte, bu dengesizliğin nedeni belirsizdir. Daha az aktif olan sol yarıküre bir fonksiyon bozukluğu yansıtıyor ve sağ tarafın bu başarısızlığı telafi etmesine mi sebep oluyor? Veya öteki tarafta olup, hiperaktif sağ yarıküre sol yarıküredeki aktiviteyi bastırıyor ve bu kekelememenin asıl sebebi midir?
Leipzig'deki Max Planck Enstitüsü İnsan Kognitif ve Beyin Bilimleri (MPI CBS) ve Göttingen'deki Üniversite Tıp Merkezi'ndeki bilim insanları son zamanlarda önemli bilgiler sağlamışlardır: Sağ yarımküredeki bölgelerdeki hiperaktivite kekemelik için esas gibi görünüyor. " MPI CBS'deki sinir bilimci ve yeni araştırmanın ilk yazarı olan Nicole Neef, "sağ alt frontal girus (IFG), el veya konuşma hareketi gibi eylemleri durdurduğumuzda özellikle aktiftir" dedi. "Bu bölge aşırı aktif olursa, hareketlerin başlatılması ve sona erdirilmesiyle ilgili diğer beyin alanlarını engelliyor. Konuşma hareketlerinden sorumlu beyin bölgeleri kekeleyen insanlarda özellikle etkileniyor "dedi.
Bu iki alanlar konuşma hareketlerinin planlanmasını işleyen sol alt frontal girus (IFG) ve gerçek konuşma hareketlerini kontrol eden sol motor korteksidir. Neef, "Bu iki süreç ara sıra engellenirse, etkilenen kişi akıcı bir şekilde konuşamıyor" diye açıklıyor.
Bilim adamları çocukluk çağından beri kekeleyerek yetişkinlerde Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) kullanarak bu bağları araştırdı. Çalışmada, katılımcılar kendilerinin ayların isimlerini söylediklerini hayal ediyorlardı. Gerçek konuşma hareketlerinin hassas MRI sinyallerine müdahale etmediğinden emin olmak için bu hayali konuşma metodunu kullandılar. Böylelikle sinirbilimciler kekeleyen katılımcıların aşırı aktif sağ yarıküre bölgelerinde modifiye fiber yol taraması yaparak beyin analizini yapabildi.
Aslında, hiperaktif doğru ağda, etkilenen kişilerde konuşma bozukluğu bulunmayan insanlara göre daha güçlü bir fiber yolu buldular. Sinirbilimciler, "frontal eğik yol (FAT) ne kadar güçlü olursa kekemelik o kadar şiddetli olur, önceki çalışmalardan bu fiber yolun hareketleri engelleyen ince ayar sinyallerinde hayati bir rol oynadığını biliyoruz" diyor. "Bu alandaki hiperaktivite ve daha güçlü bağlantıları, kekemeliğin nedenlerinden birinin konuşma hareketlerinin sinirsel kısıtlamasında yattığına işaret edebilir.”
Türkçe'ye çevirttirdim arkadaşlar.Betül Hanım'a teşekkürler.